Հիասքանչ Հայաստան

Ձեռքերի խնամք

Մայրենի

1. Տրված բառերն ըստ հոմանիշության բաժանի՛ր հինգ խմբի:

Դժբախտ- թշվառ, անբախտ, տարաբախտ, չարաբախտ, ապերջանիկ

Հին- հնամենի, հնօրյա, հինավուրց, վաղեմի

Փնթփնթան-դժգոհ, դժկամ

Անկայուն- երերուն, անհաստատ, խախուտ, դողդոջուն

Տոկուն-դիմացկուն, պինդ, ամուր

2. Սխալ կամ ոչ տեղին գործածված բառերը գտի՛ր և փոխարինի՛ր հարմար հոմանիշներով:

Նրան աշխատանքից փրկեցին (ազատեցի), որովհետև անպատասխանատու էր ու ցրված:

Մատիտներիդ մեջ կապույտի բոլոր գույները (երագները) կա՞ն:

Ծանոթիս այդպես էլ չգտա թանձր (խիտ, հոծ) բազմության մեջ:

Ընկերները երկու օր առաջ էին մաքառել (կռվել) ու հաշտվելու փորձեր էին անում:

Բերրի (բազմաթիվ) խոստումներ տվեց ու գնաց:

3. Ավելորդ բառերը գտի՛ր և նախադասություններից հանի՛ր:

Էլի դարձյալ այդ մասի՞ն ես խոսում:

Ամբողջ ճանապարհը ոտքով քայլեցի:

Դու արդեն հե՞տ վերադարձել ես:

Կարմիր գույնի շատ ծաղիկներ հավաքեցինք:

Կրկին անգամ ասում եմ քեզ:

Նախ առաջին հերթին այս գործը պիտի լինի:

Քեզ մի հատ մարդ էր հարցնում:

Կարելի՞ է մի հատ զանգել:

Ուրիշ այլ մարդիկ ավելի լավ կհասկանային:

Մայրենի

1. Սուր բազմիմաստ բառով նախադասություններ կազմի՛ր:

Այս դանակը շատ սուրն է:

Նա սուր հայացք էր գցել ինձ վրա:

Գլխումս սուր մտքեր են հայտնվել:

Մրցույթի մասնակիցը սրեց իր ուշադրությունը:

2. Նախադասության ընգծված բառը փոխարինի՛ր տրվածներից մեկով:

Միտք, դեպք, մրցում, պետություն, վիճակ:

Ձեր տերության (պետության) մեջ այդպիսի բաներ չպիտի լինեին:

Եղելության (դեպքի) մասին շատ ուշ իմացավ:

Իրադրությունն (վիճակն) այնքան լարված էր, որ վախենում էր ընկերներին կորցնելուց:

Այդպիսի մտադրություն (միտք) չեմ ունեցել:

Մրցություն (մրցում) կազմակերպելիս ինձ էլ տեղյակ պահի՛ր:

3. Նախադասության ընդգծված բառը փոխարինի՛ր տրված հոմանիշներից մեկով:

ա) Հինավուրց, հնամյա, հնադարյան, վաղնջական, վաղեմի, նախնական, առաջվա:

Պապս հին ժամանակներից մնացած այդ ամրոցի մասին շատ հետաքրքիր պատմություն էր պատմում;

Չհամոզեցիք, իմ հին մտքին եմ մնում:

բ) Փռվել, սփռվել, տարածվել, ընդարձակվել:

Իջավ մութն ու կամաց-կամաց ծավալվեց քաղաքի ու նրա շենքերի վրա:

Զրույցը ծավալվեց ու մեկ էլ հասավ նրան, ինչ կարծես թե գաղտնի էր պահվում:

գ) Խրել, հորել, ծածկել:

Նա գանձը թաղել էր հովտի միակ կաղնու տակ:

Ճանապարհի երկայնքով, իրարից մի քանի մետր հեռու, սյուներ էին թաղել:

Իմ բույսը, իմ կենդանին — Նախագիծ

Իմ բույսի մասին այստեղ

Իմ կենդանու մասին այստեղ

Իմ կեդանին

Ես ունեմ դեղձանիկ թռչուն, որը ինձ մոտ է բնակվում արդեն մոտ յոթ տարի: Դեղձանիկները ճնճղուկազգիների կարգի, սերինոսազգիների ընտանիքի թռչուններ են։ Մարմնի երկարությունը՝ 12-14 սմ։ Էգը դեղնականաչավուն է, մուգ բծերով, կուրծքը դեղին, արուն՝ կանաչավուն։ Տարածված է Մադեյրայում, Ազորյան և Կանարյան կղզիներում, Հյուսիս-Արևմտյան Աֆրիկայում։

Հայտնի է 2 տեսակի դեղձանիկ՝

• սերինոս,
• կարմրակատար սերինոս։

Բնադրում են անտառներում, այգիներում, պուրակներում։ Սնվում է սերմերով։ Բազմանում է տարին 2 անգամ, դնում 3-5 ձու։ Թխսում է արուն 13 օրով։ Դեղձանիկը հաջողությամբ բազմանում է նաև տնային պայմաններում։ Դեղձանիկներ շատ գեղեցիկ երգում են:

Ես իմ դեղձանիկին կերակրում եմ ամեն օր, լցելով մեկ թեյի գդալ կեր: Ես շատ եմ սիրում իմ կենդանուն և ցանկանում եմ, որ ինձ մոտ նա երկար ապրի և երջանիկ լինի:

Մայրենի

1. Գրիր տրված բառերի բացատրությունը:

Սաստիկ-խիստ, կիզիչ-այրող, գուռ-փոքր ջրավազան, չորս դին-չորս կողմ, ման կուգամ-ման գալ:

2. Հեքիաթից դուրս գրիր բարբառային բառեր և փոխարինի’ր գրական հայերենով:

Սպես-այսպես, ճամփի վրա-ճանապարհին, չունիս-չունես, ժաժ տալ-շարժել, նստավ-նստեց

3.Հեքիաթի ասելիքին համապատասխան առած-ասացվածք գտի’ր:

Լավություն արա, այն քեզ ետ կվերադռա:

4. Բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր ուղտ, ուխտ բառերը, այդ բառերով կազմիր բարդ բառեր:

Ուղտ-կենդանի — Ուղտաբուրդ

Ուխտ-երդում — Ուղտագնացություն

Մաթեմատիկա. Տնային աշխատաք

1. Հաշվել

ա) 6 – 7= –1, 

բ) –30 – 44= –74, 

գ) 12 – 9= 3, 

դ) 18 – 23= –5,

ե) –11 – 9= –20 

զ) 8 – 2= 6, 

է) –16 – 7= –23, 

ը) 0 –16= –16։

2. Կատարե՛ք  գործողությունը.

ա) 34–(–7)=41

բ) 101 – (–8)=109

գ) 29 – (–11)=40

դ) –70 – (–14)= –56

ե) –48–(–25)= –23

զ) –17 – (–34)=17

է) –52 – (–2)= –50

ը) 82 – (–3)= 85

3. Գտե՛ք և համեմատե՛ք արտահայտությունների արժեքները.

ա) 8 – 3 > 3 – 8, գ) –25 – (–3) < –3 – (–25),

բ) (–7) – 4 < 4 – (–7), դ) 6 – (–2) > (–2) – 6։

 Ի՞նչ օրինաչափություն է այստեղ գործում։ Արտահայտություններն են և նրանց շրջվածքերը: Նաև պատասքանները հակադիր թվեր են:

4. Օդի ջերմությունը իջավ 70C-ով և դարձավ –30C։ Որքա՞ն էր օդի ջերմությունը մինչև այդ փոփոխությունը։

Լուծում

–30+(+70)=+40

Պատ.` +40^o C:

5. Բերե՛ք երկու այնպիսի ամբողջ թվերի օրինակ, որոնց տարբերությունը դրական թիվ լինի։ Կարո՞ղ է արդյոք այդ դեպքում հանելին բացասական թիվ լինել։

16, –2

Հանելին կարող է լինել բացսական:

Լրացուցիչ առաջադրանքներ

6. Սուզանավի խորաչափը ցույց էր տալիս ծովի մակերևույթից 145մ խորություն (–145 մ)։ Որոշ ժամանակ անց խորաչափի ցուցմունքը դարձավ –173 մ։ Ինչքա՞ն էր սուզանավի ընթացքի նախկին և նոր խորությունների տարբերությունը։

Լուծում

–173 – (–145)=28մ

Պատ.` 28մ:

7. Խնդիրներ ֆլեշմոբից

 Երևանից Սիսիան գնալու համար խումբը պետք է անցներ 252 կմ ճանապարհ: Ճանապարհի մի մասը ավտոբուսով անցան, մնացածը ոտքով, ընդ որում ավտոբուսով 2 ժամ ավելի գնացին քան ոտքով: Քանի՞ ժամ քայլեցին, եթե ավտոբուսը 1 ժամում անցնում է 60 կմ, իսկ խումբը ոտքով՝ 6 կմ:

12:6=2ժ

2+2=4ժ

4×60=240կմ

12+240=252կմ

Պատ.` 2ժ ոտքով:

Պատմություն

Առաջադրանք 1

Ուրարտու.Վանի թագավորություն Ք.Ա.IX-VI

Տալ նոր բառերի, հասկացությունների բացատրությունը:

Տիտղոսաշար-

Արհեստավարժ-

Աշխարհազոր-

Թվարկել Վանի թագավորության հզորացման պատճառները:

Վանի թագավորությունը հզորանոււմ էր, որովհետև Ասորեստանի հարձակումները ավելի հաճախակի էին դարձել: Հզորացումը օգնեց հաղթանակով վերադառնալ:

Պատմել Վանի թագավորության հիմնադրման մասին:

Ք. Ա. II հազարամյակի վերջին և I հազարամակի սկզբին ինչպես վերում արդենն նշեցի Ասորեստանի հարձակումները ավելի հաճախակի էին դարձել: Դա ստիպեց արագացնելու միավորումը ընդդեմ ընդհհանուր թշնամու: Ք. Ա. IX դարում Վանա լճի ավազանում հիմնադրվեց համահայկական առաջին թագավորությունը: Այն աստիճանապար հզորացումմ ապրեց: Աստածաշնչում այն հայտնի է Արարատ անվամբ, Ասորեստանում այն անվանում էին Ուրարտու և ավանդական անվամբ Նաիրի: Տեղական սեպագրի մեջ այն խորհրդանշվում է Բիայնիլի անվամբ:

Համեմատել Սարդուրի Ա, Իշպուինի, Մենուա արքաների գործունեությունը, կառավարման ժամանակաշրջանը:

Սարդուրի Ա — Ք. Ա. 835-825 թթ.

Իշպուինի — Ք. Ա. 825-810 թթ.

Մենուա — Ք. Ա. 810-876 թթ.

Իմ կարծիքով Մենուա թագավորը ամենահզորն էր: Մենուա թագավորը թագավորել է մոտ 24 տարի: Նրա օրոք Վանի թագավորությունը իր տարածքներ զգալի մեծացրել է: Նաև ամրացել և հզորացել է զորքը և տնտեսությունը:

Առաջադրանք 2

Դիտել ֆիլմերից մեկը պատասխանել հետևյալ հարցադրումներին.

Ես դիտել եմ <<Հայոց մայրաքաղաքները, Վան>> ֆիլմը: Ֆիլմը պատմում էր Վան մայրաքաղաքի ծագման մասին: Պատմում էր, թե ինչպես են բազմաթիվ հնագետներ աշխատել այդտեղ: Ֆիլմը պատմում էր, որ Մենուա թագավորը հզորացելոււց հետո կառոււցել է նաև մի ջրանցք, որն ուներ 4 մ լայնություն և 1,5 մ խորություն: Այդ ջրանքը այդ ժամանակներում համարվում էր վիթխարի: Նաև ասո են, թե Մենուայի մականուն կարելի է համարել <<շինարար>> բառը:

Իմ համար ամենատպավորիչ և հետաքրքիր հավքածը այն էր, որ Մենուա թագավորը նաև լավ հեծյալ էր և նա իր ձիով կատարել էր <<Արծիվ>> թռիչք: Այդ թռիչքը մոտ 11մ էր եղել:

Հայոց մայրաքաղաքները,Վան

Վանի թագավորություն/ֆիլմ/ ,

Մայրենի. Տնային աշխատանք

Ըստ ստեղծագործության ներկայացրու՛ հեղինակի վերաբերմունքը պատերազմի նկատմամբ: 

Հեղինակը հերոսի շորթերով ցույց է տալիս, որ վոմանք այնքան էլ լուրջ չեն վերաբերվում պատերազմին և նրա պատճառով ծագած խնդիրներին: Մյուս կողմից նա խղճի խայթ է զգում պատերազմի մասակից բոլորի նկատմամբ: Հերոսի միջացով ցավակցում է բոլոր զովածերի ընտանիքներին: Ըստ հեղինակի պատերազմը չարիք է: